کاخ جهان نما با توجه به عظمت معماری و تلفیق هنر شرق و غرب که به صورت نقاشی روی دیوارهای آن به کار رفته، به این نام مشهور شده بود. بقایای این کاخ در قسمت شمالی مجموعه تاریخی فرح‌آباد و در غرب رودخانه تجن قرار دارد.
با توجه به برج و باروها، ساختمان دو اشکوبه، زمین بازی چوگان و همچنین با توجه به روایت مورخان و جهانگردان درباره ویژگی‌های آن، می‌توان گفت که مجموعه فرح‌آباد یکی از مهم‌ترین شهرهای آباد زمان صفویه بوده است.
مجموعه باغ صفوی (پارک ملت) و عمارت چهلستون
این باغ در مرکز شهر بهشهر قرار دارد و از جمله آثار به جای مانده از دوره صفوی است. بنای این مجموعه در طول زمان با تغییراتی رو به رو بوده است. سیاحان بسیاری از این مجموعه بازدید کرده و زیبایی آن را ستوده‌اند؛ پیترودلاواله جهانگرد ایتالیایی در سال 1027 هـ .ق درباه این باغ و عمارت آن نوشته است: دیوانخانه در وسط باغ واقع شده و طول آن سه برابر عرض آن وسعت دارد. جلوی این بنا کاملاً باز ولی عقب و طرفین آن از پنجرههای متعدد پوشیده شده است. فاصله کف عمارت از سطح زمین دو پله است و قسمت باز بنا در جهت طول آن و درست رو به شمال یعنی به طرف در ورودی است. جلوی بنا خیابان طولانی و سنگ فرش است که وسط آن جویی جاری است و از حوضی که جلوی دیوانخانه ساخته شده دائماً آب در این جوی روان است. خیابان بعد از دیوانخانه ادامه پیدا می‌کند و تا پای تپه‌ها و انتهای باغ پیش می‌رود.
این کاخ در حمله افغان‌ها سوزانده شد و در سال 1144 هـ. و مجدداً توسط نادرشاه ساخته شده و عمارت چهلستون نام گرفت و در دوره قاجار به طور اساسی تعمیر شد.
بنای چهلستون که در زمان پهلوی اول در همان مکان قبلی احداث شد، در حال حاضر ساختمان شهرداری بهشهر است. این بنا از داخل به دو طبقه تبدیل شده، اما نمای خارجی آن در یک طبقه با طاق‌های قوسی شکل و پلکانی دو طرفه است. استخر بزرگ مقابل عمارت در سال‌های اخیر به فضای سبز تبدیل شده است.
باغ شاه به وسعت 9 هکتار با دیوارهای بلند سنگی و سروهای چند صد ساله، جوی آب سنگی، حوضچه‌ها و سنگ فرش‌های اطراف آن که تا پشت عمارت امتداد می‌یافت، با کمی تغییر به همان گونه باقی است که سیاحان تصویر آن را بازگو نموده‌اند.
در دامنه ارتفاعات جنوبی بهشهر چشمه سارهای فراوانی وجود دارد. یکی از پرآب ترین این چشمه‌ها، چشمه عمارت است که امروزه بیش از نیمی از آب شهر را تأمین می‌کند. در دورة صفویه در این محل عمارتی در دو طبقه با نقشه مربع مستطیل به طول 25 و عرض 22 متر بنا شد.
این بنا در اصل دو طبقه بود که اکنون تنها یک جزر از طبقه اول آن باقی مانده است. در طبقه هم کف و در مرکز بنا حوضی مربع شکل قرار دارد. روی این حوض سقف گنبدی با ابعاد گنبد تقریباً 7 تا 8 متر قرار داشت که فرو ریخته است. در چهار طرف هر ضلع حوض، صفه‌ای شکل گرفته و هر صفه دارای سه ورودی با نعل درگاه قوس هلالی و سه پنجره با طاق جناغی است.
راه‌های اصلی دست رسی بنا از طریق چهار ایوانی است که دو به دو با هم قرینه هستند و در دو سوی آنها، اتاق‌های قرینه وجود دارد. بنا مزین به کاشی‌کاری و نقاشی در سردر ایوان‌ها و داخل صفه‌ها و اطراف طاق نماها بود.
بنای چشمه عمارت که قابل مقایسه با عمارت شاه عباسی «باغ فین» کاشان و «هشت بهشت» اصفهان است، دارای ویژگی‌هایی در سیستم آب رسانی است و گردش و بازی با آب آن، در نوع خود در سطح کشور یگانه است؛ آب توسط کانالی به حوض مربع شکل وسط عمارت هم کف، هدایت می‌شود و از چهار طرف حوض به وسیله جوی‌ها و حوضچه‌ها به خارج روان شده و وارد چهار حوض خارج بنا مقابل ایوان‌ها می‌شود. از آن پس آب در جوی‌های پیرامون بنا سرازیر و به صورت پلکانی و آبشارها کوچک در مقابل جوی‌ها حرکت می‌کرد و با انشعابات فرعی، برای آبیاری قسمت‌های مختلف باغ از طریق نهرهای اصلی به خارج باغ هدایت می‌شد.
با توجه به بررسی‌های به عمل آمده، آب با استفاده از قوانین فیزیکی و از طریق تنبوشه‌های سفالی به طبقه بالا و به حوضچه پخش آب هدایت می‌شد و سپس با استفاده از همین تنبوشه‌ها وارد چهار حوضچه واقع در صفه‌های طبقه اول شده و از بالا به صورت آبشار به چشمه وسط و چهار حوض بزرگ محوطه سرازیر می‌شد.
با توجه به متون تاریخی سقف این بنا حدود دویست سال پیش فرو ریخته و بر اثر مرور زمان و عوامل اقلیمی و تخریب‌های انسانی به شدت آسیب دیده است. سازمان میراث فرهنگی مازندران در سال 1378 برنامه‌های پی‌گردی بنا و کاوش محوطه و مرمت و بازپیرایی آن را آغاز نمود و انجام عملیات کاوش و خاک برداری منجر به کشف آب راهه‌های داخلی، سکوها، حوض‌ها، جوی‌ها و گذر‌های آجر فرش اطراف بنا و شناسایی سیستم آب رسانی و گردش آب در طبقه اول شده است. بازسازی سقف‌های فرو ریخته دو اتاق جبهه غربی، مرمت نعل درگاه‌های ورودی و پنجره‌ها و ایوان‌ها، آب‌راهه‌های داخلی و خارجی و حوض‌های اطراف بنا از مهم‌ترین اقداماتی بود که تاکنون انجام شده است.
ادامه عملیات کاوش و بازسازی نهایی بنا در سال‌های آتی به منظور کاربری علمی، فرهنگی و نوعی سرمایه‌گذاری استراتژیک و هدفمند در صنعت گردشگری و خودکفایی اقتصادی بسیار حایز اهمیت و از اولویت خاصی برخوردار است.
کاخ صفی آباد
کاخ صفی آباد در یک کیلومتری جنوب غربی بهشهر بربالای تپه‌ای مرتفع قرار گرفته و جاده‌ای پیچ در پیچ از میان جنگل راه دست‌یابی به آن را امکان پذیر می‌سازد. ارتفاع این بنا از سطح دریا 178 متر و دارای چشم‌اندازی زیبا در حدود 30 کیلومتر از جنگل و دریاست.
کاخ صفی آباد در سال 1021 هـ . ق به فرمان شاه عباس اول ساخته شد و در زمان شاه صفی و شاه عباس دوم توسعه یافت. آب کاخ به وسیله تنبوشه‌های سفالی از چشمة «پلنگ خیل» در اطراف کوه‌های بهشهر تأمین می‌شد. با حمله افغان‌ها به شهر «اشراف»، این کاخ ویران و بعدها در زمان نادرشاه افشار و ناصرالدین شاه قاجار تعمیر گردید. بنای کنونی در دوره پهلوی اول بر روی شالوده بنای دوره صفوی احداث شده است.
در حال حاضر این کاخ دارای بنای آجری چهارگوشی با دو طبقه و پلکان ورودی است. داخل بنا تالاری با سقف آینه کاری شده وجود دارد. نمای خارجی در هر ضلع دارای دو ردیف پنجره سه تایی است که پنجرههای پایینی آن با دو ستون جانبی تزیین شده و دور تا دور آن دارای تزیینات کاشی کاری محصور در قاب است.
در فاصله 9 کیلومتری جنوب شرقی بهشهر بر فراز ارتفاعات البرز، در میان جنگلی سرسبز و انبوه، بقایای آثاری از دورة صفوی مشتمل بر سد و استخر و کاخی در وسط آن و بناهایی در اطراف استخر با وسعت تقریبی 10 هکتار بر جای مانده است.
در میان استخر بنایی است آجری به شکل چهار طاقی که زمانی سطح فوقانی آن بستر بنایی با مصالح چوب و سقفی سفالی را تشکیل می‌داد. این بنا در زمان آب‌گیری استخر به زیرآب می‌رود و تنها سطح فوقانی آن چون جزیره‌ای بیرون از آب قرار می‌گیرد. در جوار استخر مستحدثاتی چون برج‌های دیده‌بانی، حمام، صفه‌های مطبق و جاده سنگ فرش مشاهده می‌شود. سد عباس آباد برای آبیاری مزارع روستاهای پایین دست و ایجاد تفرجگاه، در سال 1021 به دستور شاه عباس بنا شد. تنظیم آب سد به وسیله دریچه‌هایی که راه دسترسی به آنها از داخل بنای برج مانند کنار سد فراهم شده، امکان پذیر است. از برج‌های نگهبانی این مجموعه در حال حاضر تنها دو برج بر جای مانده است.
این محوطه تاریخی که از دیدگاه گردشگری بسیار با اهمیت است، در سال‌های 1379 و 1380 شمسی توسط اداره کل میراث فرهنگی مازندران مورد بررسی و کاوش قرار گرفت. مهم‌ترین آثار به دست آمده در دو فصل حفاری شامل حمام، حیاط سنگ‌فرش، بقایای کاخی در ضلع شمالی استخر بر روی بالاترین صفه و حوض و جوی‌های انتقال آب و معابر سنگی و آجری و محوطه گلباغ است.
حمام: این بنا در شمال غربی استخر و در جنب غربی صفه‌های مطبق بنا شده و مساحت آن 160 مترمربع و از ترکیب چند فضای متفاوت ساخته شده است که شامل ورودی، سربینه، صحن حمام، شاه نشین، چهار حوض، مخزن آب گرم و سرد، تون حمام و کانال‌های هدایت دود در زیر کف فضای داخلی حمام با انواع کاشی‌های چند ضلعی و مربع و مستطیل در رنگ‌های ساده و یا منقوش به گل برگ‌های مرسوم دورة صفوی پوشیده بود. آثار داغ کاشی‌ها هنوز بر دیوارها و کف مشهود است.
حیاط سنگ فرش: مجموعه‌ای از حیاط سنگ فرش در کرت‌های سنگ چین منظم به وسعتی حدود 400 مترمربع و حوض و سکوی شمالی و شرقی و پلکان سنگی در شمال حمام حفاری و کشف شده است.
بقایای کاخی در شمال استخر: صفه‌های مطبق شمالی استخر از برش و تراس سازی تپه‌ای به ارتفاع حدود 30 متر از کف استخر به شکل پلکانی ایجاد شده است. این برش‌ها در بالا تشکیل صفه مرکزی را می‌دهد. ارتفاع این بخش به اندازه‌ای است که از جنوب به استخر و از شمال به دریای مازندران و شبه جزیره میانکاله چشم‌انداز دارد. بر روی صفه مرکزی آثار وجود حوض بزرگ در مرکز و چهار حوض کوچک در جهات شمالی، جنوب شرقی و غربی آن دیده می‌شود. آثار به جای مانده در جهت شمال حوض مرکزی مانند پایه ستون‌های سنگی و اثر دیوارها و حجم زیاد پوشش سفال بیان‌گر کاخی است که از بین رفته است.
حوض‌ها و جوی‌های انتقال آب و معابر: در این مجموعه به کمک قوانین فیزیک و با بهره از تنبوشه‌های سفالی، آب را از چشمه‌های ارتفاعات جنوبی به صفه مرکزی و حوضچه‌های چهاردانگه کوچک‌تر جانبی هدایت می‌کردند. سرریز آب حوض مرکزی از طریق آب نمای سنگی و جوی‌های کم عمق به دیگر نقاط و طبقات صفه‌ها فرستاده می‌شد. می‌توان تصور کرد که انتقال آب به طبقات فرو دین آبشارها ،آب نماها و صدای امواج، دل انگیز و گواش نواز بود طرف جوی‌ها معابری با استفاده از آجر و بهره‌گیری از قلوه سنگ‌های رودخانه‌ای ایجاد شده بود که نشانه‌هایی از آنها مشهود است.
محوطه گلباغ: معماری به دست آمده از این محوطه گویای باغ سازی است. براساس آثار و شواهد موجود، این محوطه علاوه بر باغ به عنوان ایستگاه توزیع آب نیز مورد استفاده بود.
آب این محوطه به وسیله لوله‌های سفالی از چشمه‌هایی در فاصله 600 متری به حوض مرکزی وارد می‌شد و پس از فواره مازاد آن به وسیله 4 لوله سفالی دیگر به چهار حوض در طرفین حوض اصلی می‌ریخت و بعد از پر شدن آنها از طریق کانال‌های روباز برای آبیاری باغچه‌ها، و کانال‌های زیرزمینی برای آب‌رسانی حمام عباس‌آباد استفاده می‌شد. این مکان مانند بسیاری از باغ‌های دوره صفوی به صورت پلکانی بود و در هر تراس نیز حوض‌ها و فواره‌های زیبا وجود داشت.
مجموعه عمارت افغان‌نژاد
مجموعه عمارت افغان‌نژاد در روستای «قره تپه» بر بالای تپه‌ای به همین نام واقع است. این مجموعه شامل سه عمارت و یک حمام زیبا بود که از یادگارهای کم نظیر عصر قاجاریه در مازندران است.
این بنای دو طبقه دارای پنجرههای زیبای ارسی در شرق بنا و درهای زیبا با تزیینات شیشه‌ای الوان در قسمت نورگیرها است. ساختمان شرقی نیز دو طبقه و تراس طبقه اول دارای طاق‌های قوسی شکل است. علاو ه بر عمارت مسکونی، حمام مجموعه نیز در ضلع جنوبی قرار گرفته و دارای تزیینات آهک بری زیبایی است. این حما م دارای سربنیه، راهروی ورودی بنیه و سرویس‌های بهداشتی بود. در دیوارة بینه و سربینه گچ‌بری‌های زیبا با طرح گل و گیاه به شکل طوماری مشاهده می‌شود. این حمام متاسفانه در اثر بی‌توجهی ساکنان آن به محل انباشت زباله تبدیل شده است
