آغاز برنامه‌ریزی مدیریت مصرف آب کشاورزی مازندران برای سال آبی جدید

به گزارش روابط عمومی شرکت آب‌منطقه‌ای مازندران، راهبردهای تأمین آب مورد نیاز کشاورزی استان برای فصل زراعی آتی در نخستین جلسه مشترک برنامه‌ریزی و مدیریت منابع و مصارف آب طی سال آبی جدید به میزبانی شرکت آب‌منطقه‌ای مازندران و با حضور کارشناسان هواشناسی، جهاد کشاورزی و آب‌منطقه‌ای مورد بررسی قرار گرفت.

مدیربهره‌برداری و نگهداری از تاسیسات آبی و برق‌آبی شرکت آب منطقه‌ای مازندران در این نشست با تشریح آخرین وضعیت آماری منابع آبی استان و ارائه گزارش عملکرد شرکت آب‌منطقه‌ای در مدیریت مصرف آب، مجموع آب مصرفی استان برای کشاورزی در فصل زراعی پشت‌سر گذاشته شده را 2 میلیارد و 407 میلیون متر مکعب بیان کرد و گفت: طی 6 ماه نخست امسال 289 میلیون متر مکعب از سدهای استان برای مصرف کشاورزی و آشامیدنی رهاسازی شد که 253 میلیون متر مکعب مربوط به کشاورزی و 36 میلیون متر مکعب برای آب آشامیدنی بود.

جواد طوسی اظهار کرد: طی این مدت 300 میلیون متر مکعب آب از آب‌بندان‌های مازندران و 930 میلیون متر مکعب نیز از حدود 90 هزار حلقه چاه برای مصرف کشاورزی توزیع شد. رودخانه‌های استان نیز طی این مدت 6 ماهه 940 میلیون متر مکعب آبدهی کشاورزی داشتند.

وی با بیان این‌که وضعیت منابع آبی استان در ابتدای سال آبی جاری و برای فصل زراعی آینده شرایط مساعدی ندارد، خاطرنشان کرد:در فصل زراعی پشت‌سر گذاشته شده با وجود کاهش بارندگی‌ها و آورد رودخانه‌ها خوشبختانه مدیریت مناسبی برای توزیع و تأمین آب کشاورزی مازندران انجام شد و توانستیم از بحران عبور کنیم. اما در حال حاضر ذخایر آبی ما وضعیت نگران‌کننده‌ای را نشان می‌دهد و به همین دلیل باید برای مدیریت مصرف آب در فضصل زراعی آتی برنامه‌ریزی مناسبی داشته باشیم.

مدیر بهره‌برداری و نگهداری از تاسیسات آبی و برق‌آبی شرکت آب منطقه‌ای مازندران تصریح کرد: برای نمونه در دشت هراز نیاز آبی ما دست‌کم 30 متر مکعب بر ثانیه است که امسال به کمتر از 20 متر مکعب رسید. اما با تلاش همکاران و نوبت‌بندی مناسب توانستیم آب کافی را به زمین‌های کشاورزی محدوده شمالی دشت هراز برسانیم.

طوسی افزود: ذخیر فعلی مخازن سدهای استان در حال حاضر مجموعا 98 میلیون متر مکعب است. در حالی که پارسال در چنین زمانی این رقم 141 میلیون متر مکعب بود. برآوردها نشان می‌دهد که اکنون نسبت به زمان مشابه سال قبل منابع آب سطحی استان مجموعا 169 میلیون متر مکعب کمتر شده است.

وی اظهار کرد:در حال حاضر 41 میلیون متر مکعب ذخیره پشت سدها، 82 میلیون متر مکعب آورد رودخانه‌ها و 46 میلیون متر مکعب ذخیره آب‌بندان‌های استان نسبت به مدت مشابه سال قبل کمتر شده است. این آمارها با توجه به پیش‌بینی‌ها از کاهش بارندگی در ماه‌های پیش رو، ما را برای تأمین آب کشاورزی در سال آتی نگران می‌کند.

مدیر بهره‌برداری و نگهداری از تاسیسات آبی و برق‌آبی شرکت آب منطقه‌ای مازندران خواستار توجه ویژه کشاورزان و جهاد کشاورزی استان به در نظر گرفتن برخی نکات مهم در کاهش مصرف آب کشاورزی شد و گفت: شرکت آب‌منطقه‌ای مازندران مانند سال‌های گذشته در حال انجام اقداماتی برای مدیریت و کاهش مصرف آب است. اما انتظار داریم که به مسائلی مانند جلوگیری از توزیع بذر ارقام پرمصرف، توجه به کشت ارقام محلی، کشت نشدن شالی پس از گندم و جو، رعایت زمان‌بندی کشت و سایر موارد اثرگذار در کاهش مصرف آب توجه ویژه‌ای شود.

کاهش بارندگی و افزایش تنش آبی

در این جلسه کارشناس اداره کل هواشناسی مازندران نیز گزارشی از آمارهای مربوط به بارندگی در سال آبی گذشته –یکم مهر 1400 تا 31 شهریور 1401- ارائه کرد.

احمد اسدی با بیان این که با توجه به تغییر اقلیم و تغییر رژیم بارندگی‌ها توجه ویژه به مدیریت و کاهش مصرف آب باید در دستور کار قرار گیرد، گفت: متوسط بارندگی کشور در سال آبی گذشته 180 میلی متر بود که کاهش 24 درصدی را نسبت به میانگین بلندمدت نشان می‌دهد. به جز استان هرمزگان در همه استان‌ها کاهش بارندگی داشتیم.

وی افزود: در سال آبی گذشته 551 میلیمتر بارندگی در مازندران ثبت شد و فقط در قائمشهر، تنکابن، عباس‌آباد و رامسر شاهد افزایش بارندگی بودیم. مجموعا بارندگی مازندران در سال آبی گذشته 115 میلیمتر نسبت به دوره آماری بلندمدت کاهش یافت که 18 درصد کاهش را نشان می‌دهد.

کارشناس اداره کل هواشناسی مازندران خاطرنشان کرد: در سال زراعی گذشته میانگین دمای هوای استان نیز 0.5 درجه افزایش یافت که در افزایش تبخیر آب اثرگذار است.

اسدی تصریح کرد: طبق نقشه‌های ثبت شده بیشتر مناطق استان خشکسالی متوسط تا بسیار شدید داشتند که عمدتا در مناطق شرقی استان شاهد خشکسالی بسیار شدید هستیم. در دوره میانگین 10 ساله نیز نزدیک به 50 درصد استان از غرب تا شرق دچار خشکسالی شدید و بسیار شدید است.

وی اظهار کرد: در هفته نخست سال آبی امسال شاهد بارش خوبی بودیم. اما پیش‌بینی‌ها نشان می‌دهد که میانگین بارش‌ها از نیمه مهر تا نیمه آبان امسال نرمال تا کمتر از نرمال، از نیمه آبان تا نیمه آذر کمتر از نرمال، از نیمه آذر تا نیمه دی در محدوده نرمال و در مناطق شرقی کمتر از نرمال است.

ضرورت تأمین اعتبار برای اجرای طرح‌های سازگاری با کم‌آبی

در این جلسه علاوه بر ارائه گزارش‌ها، کارشناسان نیز درباره راهبردهای کاهش مصرف آب کشاورزی و مدیریت مصرف آب بحث و تبادل نظر کردند. هاشم‌پور کارشناس جهاد کشاورزی مازندران نیز در این جلسه با بیان این‌که آموزش کشاورزی به طور جدی در دستور کار قرار دارد، گفت: نکته مهمی که درباره این تصمیم‌ها باید مد نظر قرار گیرد اجرا شدن آن‌ها با کمک دستگاه‌های مرتبط است.

وی افزود: به نتیجه رسیدن این جلسات و تصمیم‌ها به پیگیری با حضور سازمان مدیریت برنامه‌ریزی استان و تأمین اعتبارات لازم نیاز دارد که امیدواریم بیشتر از گذشته مورد توجه قرار بگیرد.